İddialara nazaran Sahra çölünde görülen bir meteorit (göktaşı), öteki tüm meteoritlerin küçük taşlar üzere görünmesine sebep olacak kadar büyüktü. 1916’da Batılı gözlemciler tarafından rapor edilen gökdelen büyüklüğünde bir obje, daha sonra hiçbir iz bırakmadan ortadan kayboldu. Artık İngiltere’deki bilim insanları, radar bilgileri ve yükseklik modelleri yardımıyla bu gizemi çözmeye başladılar.
Adeta bir sinema senaryosundan çıkmış üzere gözüken bu öykü, 1916’da Fransız denetimi altında olan Moritanya’da misyon yapan Fransız konsolosluk yetkilisi Gaston Ripert’in, meslektaşlarına Chinguetti kasabasının dışındaki çölde devasa bir göktaşına şahit olduğunu bildirmesiyle başlıyor. Teze nazaran deve binicileri ortasında “demir tepe” ile ilgili bir konuşmaya kulak konuğu olan Ripert, çevirilere bakılırsa pusula getirmesini yasaklayan yahut gözlerini bağlamasını koşul koşan mahallî bir şefle gece vakti bu objeye yanlışsız bir misyona çıktı. Şef daha sonra zehirlendi.
Hikayeye inanılırsa bu zımnilik muhakkak gerekliydi. Ripert’in anlatımlarında “demir dağ” olarak tanımladığı muazzam büyüklükte bir göktaşı anlatılıyor. Teze nazaran bu göktaşı en az 100 metre uzunluğunda ve 40 metre yüksekliğindeydi.
Ripert, farklı tariflerini yaptığı bu taşın, o sıralarda bilim insanlarının değerli bir keşif olduğunu ilan ettiği yaklaşık 4,5 kilogram yükündeki bir modülünü keserek almayı başardı. Fakat, 1924’te başlayan göktaşı aramaları bir sonuç elde edemedi. Ripert bölgenin neredeyse kumla kaplı olduğunu söylediğinden ötürü göktaşının şu anda Sahra’nın kumlarının altında gömülü olması mümkün.
Bilim insanları onlarca yıldır bu demir zirvenin hakikaten var olup olmadığını merak ediyor. Artık, şimdi hakem değerlendirmesinden geçmeyen yeni bir ön baskı makalesinde Robert Warren, Stephen Warren ve Ekaterini Protopapa, bu cismin hakikaten var olup olmadığını ve hatta nerede bulunabileceğini kesin olarak belirlemenin yollarını önerdiler.
Yeni çalışma, bu objenin mümkün yerlerini daraltmak için radarlardan, dijital yükseklik modellerinden ve deve binicileriyle yapılan görüşmelerden elde edilen dataları birleştirdi. Bu cismin var olduğu bölgenin, en az 40 metre yüksekliğinde bir kumulla kaplı olması gerektiği belirtiliyor.
Moritanya Petrol Gücü ve Maden Bakanlığı tarafından havadan toplanan manyetik datalar talep edildi lakin bilgiler kendilerine sunulmadı. Yeniden de grup, üç haftalık bir araştırmanın göktaşını gizlediğine inandıkları alanı incelemelerine imkan sağlayacağını düşünüyor. Hatta bölgenin küçük bir kısmını üç gün boyunca yürüyerek araştırdılar fakat başarılı olamadılar.
Warren ve öbürleri, “Göktaşının birinci keşiften sonraki birkaç yıl içinde kumla kaplanmış olması mümkündür” diye yazıyor ve devam ediyor: “Ve birinci aramalar yanlış istikamette olduğundan, göktaşının bulunamadığı ve yüksek kum doruklarında gizli kaldığı ve hala keşfedilmeyi beklediği düşünülebilir.”
Ancak Ripert’ın yanılmış olma ihtimali de var. 2010 yılında yapılan bir çalışma, şu anda ABD Ulusal Tabiat Tarihi Müzesi’nde bulunan göktaşı kısmının, 1,6 metreden büyük olmayan bir ana gövdeden kırıldığı sonucuna varıyor ve bu sonuç, Ripert’ın savı ile uyuşmuyor.
Araştırmacılar manyetik bilgilerin gizemi çözeceğinden emin. Tekrar de kumun altında büyük bir göktaşı mevcut olmasa da, Ripert’ın bir yerden göktaşı örneği topladığı ve 87 yıl daha doğrulanmayacak olan göktaşı sünek iğnelerini tanımlanmasını sağladığı tartışılamaz.
Çalışma ön baskı sunucusu ArXiv’de yer alıyor.
