MARTENİÇKA NEDİR?
Baharın gelişi her coğrafyada farklı kutlanır. Bulgaristan halkı baharın gelişini Baba Marta (Mart Nine) geleneği ile kutlamakta. Aslında kökeni pagan adetlerine dayanan bu gelenek, günümüze neredeyse hiç bozulmadan ulaşmıştır. . Bu bayram Bulgarlar tarafından “Çestita Baba Marta” biçiminde kutlanır.
Marteniçka 1 Mart’ta başlanarak ay sonuna dek takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bileklik ve yaka süsleridir.
Geleneğe nazaran Bulgarlar birbirlerine “martenitsa” ismi verilen kırmızı beyaz renkli yün bileklik ya da yaka süsü ikram ederler. Böylelikle sene boyunca sıhhat ve güç dilemiş olurlar. Takan kişi havada uçan leyleği ya da kırlangıcı gördüğünde bilekliği çıkarır ve dilek dileyerek meyve veren bir ağaca asar. Bu gelenek Balkanlarda hayli yaygındır.
MARTENİÇKA HİKAYESİ
Marteniçka’nın pek çok öyküsü vardır. Bunlardan en yaygını ise Mart Nine. Slav lisanlarının birçoklarında “Baba” nine demektir. Bulgar efsanesine nazaran Baba Marta, ruh hali değişen sert mizaçlı bir yaşlı bayandır. Memnun olduğunda hava sıcak ve güneşli olacak, öfkelendiğinde ise hava çok soğuk hatta kar yağışlı olacak denmektedir. Marteniçka’nın kırmızı beyaz renklerini giyerek Baba Marta’dan merhamet dilerler ve kışın süratli geçmesini dileyerek bahar getirmesini umarlar.
MARTENİÇKA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Marteniçkanın pek çok çeşidi vardır. Kırmızı ve beyaz ipliklerden yapılan bileklikler, kolyeler, ponponlar, yaka süsleri. En yaygın Marteniçka sembolü kırmızı ve beyaz yün ipliklerden yapılmış erkek ve dişi ipliklerdir. Bunlara Pijo ve Penda denir. Pijo ekseriyetle beyaz renkler yoğunlukta olur. Penda ise daha çok kırmızı renklere sahip dişi bebektir.
NEYİ SEMBOLİZE EDER?
Beyaz renk güç, saflık, memnunluğu temsil ederken, kırmızı renk ise sıhhat, kan ve doğurganlığı temsil ediyor.
MARTENİÇKALARI KENDİNİZ DE YAPABİLİRSİNİZ
Orta kalınlıkta yünlü kırmızı ve beyaz iplerle marteniçkanızı örebilirsiniz. Farklı desenler ve modeller üretebilirsiniz. Dilerseniz boncuklar, figürler ya da ponponlar ekleyebilirsiniz.
