ORUÇLUYKEN İLAÇ İÇMEK ORUCU BOZAR MI? | Ramazan ayının gelişiyle birlikte oruç ibadetini idrak eden milyonlarca Müslüman, orucun hangi durumlarda bozulacağını araştırıyor. Oruç tutmak gayesiyle niyet edilmesinin akabinde iftar vaktine kadar insanların bir şey yiyip içmemesini emreden İslamiyet, güneşin doğuşundan gün batımına kadar bu açlığın sürdürülmesini buyurmuştur. Pekala oruçluyken ilaç içmek orucu bozar mı? İşte Diyanet’in açıklamalarıyla merak edilenler…
ORUÇLUYKEN İLAÇ KULLANMAK ORUCU BOZAR MI DİYANET?
Nefes açıcı sprey kullanmak zorunda kalan astım hastası oruç tutmayabilir. Daha sonra güzelleşince tutamadığı günleri kaza eder. Güzelleşme ümidi kalmamışsa, o takdirde tutamadığı günler sayısınca fidye verir. Bir fidye, Ramazan’da bir kişi için verilen bir fitre ölçüsüdür.
Ancak, nefes darlığı dışında oruç tutmaya mahzur öbür sıhhat sorunu bulunmayan astım hastaları, soluk almayı rahatlatacak özel spreyi ağızlarına püskürterek oruç tutabilirler. Ağza püskürtülen bu ilaçlar orucu bozmaz. Zira bu spreyden bir kullanımda 1/20 ml. üzere çok az bir ölçü ağza sıkılmaktadır. Bunun da değerli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarları tarafından emilip yok olmaktadır. Bundan geriye kalan ölçünün tükürükle mideye ulaştığı konusunda ise, kesin bir bilgi yoktur.
Abdest alırken ağızda kalan su ile kıyaslandığında, bu ölçünün çok az olduğu görülmektedir. Oruçlunun, abdest alırken ağzına aldığı sudan kalan ölçünün mideye ulaşması hâlinde orucun bozulmayacağı konusunda hadis-i şerifler vardır. (Dârimî, es-Sünen, Savm, 16) Bu mevzuda icma oluşmuştur.
Ayrıca, misvaktan kimi kırıntıların ve kimyevi unsurların mideye ulaşması kaçınılmazdır. Hâl bu türlü iken Hz. Peygamberin (s.a.s.) oruçlu olarak misvak kullandığı, sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 27; Tirmizî, Savm, 29). Başka taraftan, “kesin olarak bilinen, kuşku ile bozulmaz.” kuralı mucibince, mideye bir şeyin ulaşıp ulaşmadığı konusundaki kuşku ile de oruç bozulmaz. Bu prestijle astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak emeliyle ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar).
ORUÇLUYKEN HAP, ŞURUP İÇMEK ORUCU BOZAR MI?
Oruçlu bir kimsenin legal mazeret olmaksızın besin yahut ilaç cinsinden bir şeyi su ile yahut susuz olarak yemesi/içmesi orucu bozar. Bu durumlarda kefaret gereklidir. Fakat oruç bozmayı mübah kılacak ölçüde bir rahatsızlık sebebiyle ilaç alınmış ise oruç bozulur. Ancak kefaret gerekmez. Öteki bir vakitte kazası yapılmalıdır.
Tedavi emelli kullanılan merhem ve ilaçlı bantlar ise orucu bozmamaktadır. Bu tedavi metotlarında deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla bedene sürülen merhem, krem vb. şeyler kana karışmaktadır. Lakin cildin bu emişi çok az ve yavaş olduğundan, ayrıyeten yeme içme manasına gelmediğinden oruç bozulmaz.
ORUÇLUYKEN KREM, MERHEM, YAĞ SÜRMEK ORUCU BOZAR MI?
Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla bedene sürülen yağ, merhem ve gibisi şeyler emilerek kana karışmaktadır. Lakin cildin bu emişi, çok az ve yavaş olmaktadır. Öbür taraftan bu süreç, yeme içme manasına da gelmemektedir. Bu prestijle, deri üzerine sürülen merhem, yapıştırılan ilaçlı bantlar orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar; bkz. Merğînânî, el-Hidâye, II, 263-264; Kâsânî, Bedâî’, II, 98; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 366, 367).
ORUCU BOZAN ŞEYLER NELERDİR?
Orucun temel ögesi, yeme, içme ve cinsel ilgiden uzak durmak, nefsi bunlardan yoksun bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu manaya gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile üzere keyif veren tütün kökenli dumanlı unsurlar ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm unsurlar oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 386-387). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da birebir karara tabidir.
